هدف این پژوهش، بررسی اثر حاکمیت شرکتی بر رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و سیاست تقسیم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. به این منظور اطلاعات مالی 87 شرکت، در یک بازه زمانی 5 ساله (1390 تا 1394) مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. در پژوهش حاضر از معیارهای مالکیت مدیریتی، مالکیت نهادی، اندازه، استقلال و تخصص کمیته حسابرسی برای اندازه‌گیری حاکمیت شرکتی استفاده گردید. برای انجام پژوهش 6 فرضیه اصلی مورد بررسی قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل‌های رگرسیون چند متغیره با استفاده از داده‌های ترکیبی و مقطعی استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است بین عدم تقارن اطلاعاتی و سیاست تقسیم سود رابطه معناداری وجود دارد. همچنین مالکیت نهادی، مالکیت مدیریتی و اندازه کمیته حسابرسی این رابطه را تعدیل می‌کنند؛ اما متغیرهای استقلال کمیته حسابرسی و تخصص کمیته حسابرسی تفاوت معناداری در رابطه مزبور ایجاد نمی‌کنند.

 حق¬الزحمه حسابرسی از موضوعات مهمی است که ذهن صاحبکار و حسابرس را به خود مشغول می¬کند و باید درباره آن به روشنی مذاکره کنند. عوامل مختلفی می¬تواند بر حق¬الزحمه حسابرسی موثر باشد از جمله این عوامل می¬توان به میزان وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت¬ها که یکی از عوامل موثر بر هزینه¬های نمایندگی است اشاره کرد. ارزیابی حسابرسان از خطر حسابرسی و میزان تلاش حسابرس در ارتباط با نگهداشت وجه نقد ممکن است از حاکمیت شرکتی هم تاثیر بپذیرد. به بیان دیگر حاکمیت شرکتی قوی¬تر می¬تواند اثر نگهداشت وجه نقد بر حق¬الزحمه حسابرسی را شدید تر و قوی¬تر سازد. ما در این مقاله تاثیر حاکمیت شرکتی بر رابطه بین نگهداشت وجه نقد و حق¬الزحمه حسابرسی در شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی کردیم. برای این منظور، داده¬های مورد نیاز این تحقیق از 80 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1388 تا 1394 جمع آوری گردیده است. روش¬ آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه¬ها رگرسیون چند متغیره می¬باشد. نتایج نشان می¬دهد که با ثابت نگه داشتن عوامل دیگر، بین نگهداشت وجه نقد و حق¬¬الزحمه حسابرسی رابطه مثبتی وجود دارد. همچنین مالکیت نهادی و تصدی مدیر عامل این رابطه را تعدیل می¬کنند. اما متغیرهای تمرکز مالکیت، استقلال هیات مدیره و دوگانگی مدیر عامل تفاوت معنی داری در رابطه مزبور ایجاد نمی¬کنند.

 بیش از پنج دهه مطالعه پیرامون ساختار سرمایه، نظریه¬های مختلف و گه‏گاه ضد و نقیضی به دانش مالی شرکتی معرفی شده است. در بین این نظریات، نظریه توازی با سابقه¬ای طولانی، حجم گسترده¬ای از مطالعات ساختار سرمایه را به خود اختصاص داده است و هنوز هم مورد توجه پژوهش‏گران این حوزه قرار دارد. از طرفی نیز یکی از متغیرهایی که به تازگی مورد توجه پژوهش‏گران قرار گرفته است و از آن به عنوان جایگزین حاکمیت شرکتی بحث می¬کنند، متغیر رقابت بازار محصول است. لذا با توجه به اهمیت ساختار سرمایه در بین شرکت¬ها، این پژوهش بر اساس نظریه توازی دینامیک (پویا)، به بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی و رقابت بازار محصول بر ساختار سرمایه پویا و تخمین سرعت تعدیل ساختار سرمایه در بین شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است.
آزمون فرضیه¬ها از طریق رگرسیون چندگانه و به کمک روش¬های اقتصادسنجی پیشرفته شامل حداقل مربعات تعمیم یافته (EGLS) و گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) باچیدمان داده‏های تابلویی و برای دوره¬ی زمانی 1388 الی 1394 با استفاده از اطلاعات 160 شرکت صورت پذیرفت. نتایج تحقیق در هر دو روش EGLS و GMM نشان داد که شاخص تمرکز صنعت، شاخص حاشیه فروش، مالکیت نهادی و مالکیت مدیریتی، بر ساختار سرمایه تاثیر منفی و معنی‏داری داشته و باعث کاهش آن می¬شوند که مطابق نظریه نمایندگی است. همچنین با بررسی حالت پویای تاثیر رقابت بازار محصول و مکانیزم¬های حاکمیت شرکتی بر ساختار سرمایه، مشخص شد که در شرکت¬های مورد بررسی این تحقیق، ساختار سرمایه هدف وجود داشته و سرعت تعدیل ساختار سرمایه نیز 0.53 است که گویای نظریه توازی است که بیان می¬کند شرکت¬ها ساختار سرمایه بهینه¬ای دارند که در صورت مشاهده انحراف از آن، رفتار تامین مالی خود را به نحوی جهت¬دهی می¬کنند که آنها را به این سطح بهینه بازگرداند.

 جنسن (1986) بیان می¬کند که مدیران شرکت¬هایی که جریان نقد آزاد بالایی دارند، گرایش به سرمایه¬گذاری نابخردانه در پروژه¬هایی با خالص ارزش فعلی صفر و یا منفی داشته تا در کوتاه مدت بتوانند برخی از منافع شخصی خود (که در تضاد با منافع سهامداران است) را تامین نمایند که باعث عدم کارایی سرمایه گذاری شده و کم (بیش) سرمایه گذاری را در پی خواهد داشت. از طرفی یافته-های تحقیقات پیشین بیانگر ان¬است که یکی از پیامدهای مدیریت سود، عدم کارایی سرمایه¬گذاری بهینه در شرکت¬هاست. لذا این تحقیق به بررسی تاثیر جریان نقد آزاد بر رابطه¬ی بین مدیریت سود و کارایی سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1389 الی 1394 با استفاده از اطلاعات 150 شرکت پرداخته است.
آزمون فرضیه¬ها از طریق رگرسیون چندگانه و به روش حداقل مربعات معمولی (OLS) باچیدمان دادهای تلفیقی صورت پذیرفت؛ نتایج تحقیق نشان داد که مدیریت سود بر کارایی¬سرمایه گذاری تاثیر منفی و معنی داری دارد. در واقع آن دسته از شرکت هایی که دارای سطح بالاتری از مدیریت سود و دستکاری در اقلام تعهدی می¬¬باشند ، باعث می شوند تا سرمایه گذاری آنها به عدم کارایی منجر شود. همچنین نتایج حاکی از این بود که جریان نقد آزاد بر رابطه بین مدیریت سود و کارایی سرمایه گذاری تاثیر معناداری داشته و باعث افزایش آن می شود . بر اساس تئوری اقتصاد اطلاعاتی و نظریه جنسن (1986)، عدم کارایی سرمایه گذاری به طور عمده ریشه در عدم تقارن اطلاعاتی دارد. طبق نظریه یاد شده؛ عدم تقارن اطلاعاتی عامل کلیدی در عدم کارایی سرمایه گذاری است و در شرکت¬های با جریان نقد آزاد بالا، مدیران فرصت بیشتری دارند تا به فعالیت های مربوط به سرمایه گذاری ناکارا بپردازند. با توجه به این نتیجه می توان بیان نمود که جریان نقد آزاد عامل کلیدی در ایجاد عدم کارایی سرمایه گذاری می باشد و باعث به وجود آمدن مسائلی چون عدم تقارن اطلاعاتی و تضادهای نمایندگی می شود.

 هدف این پژوهش بررسی تاثیر حاکمیت شرکتی بر شکاف مالیاتی ، برای 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره¬ی زمانی 1393-1386 است. با محاسبه تفاوت مالیات تعینی و مالیات ابرازی به اندازه¬گیری شکاف مالیاتی پرداخته شد. به این منظور 4 فرضیه تدوین گردید و براساس الگوی داده¬های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج فرضیه¬های دوم و سوم پژوهش بیانگر این است که بین استقلال اعضاء هیئت مدیره و دوگانگی وظیفه مدیر عامل و رئیس هیات مدیره با شکاف مالیاتی بترتیب رابطه¬ی مثبت و منفی معناداری وجود دارد.به بیان دیگر تفکیک نشدن وظایف مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره می تواند به کاهش اثر بخشی نقش نظارتی هیئت مدیره بیانجامد و زمینه ی تضییع حقوق ذی نفعان را در پی داشته باشد. و همچنین بین مالکیت دولتی و مالکیت مدیریتی با شکاف مالیاتی رابطه ی معناداری وجود ندارد.

 هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین متغیرهای مدیریت سود، مدیریت جریان نقدی، کیفیت حسابرسی و تجدید ارائه صورت¬های مالی در شرکت¬های پذیرفته¬شده در بورس اوراق بهادار تهران است. آزمون فرضیات تحقیق به کمک رگرسیون چند گانه به با کنترل عوامل تعیین کننده کیفیت حسابرسی و تجدید ارائه صورت¬های مالی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکت¬های پذیرفته¬شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1388-1392 می¬باشد. در نهایت تعداد 109 شرکت که اطلاعات آنها در دسترس بود به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت سود و مدیریت جریان¬های نقدی رابطه منفی و معناداری با کیفیت حسابرسی دارد، نتایج تحقیق همچنین نشان داد که کیفیت حسابرسی تاثیر منفی و معناداری بر ارتباط بین مدیریت سود ، مدیریت جریان¬های نقدی و تجدید ارائه صورت¬های مالی دارد.

 

چکیده
پژوهش حاضر به بررسی اثر تعدیلی مدیریت سود اقلام درآمدی بر رابطه رقابت بازار محصول و کیفیت افشا با ارزش شرکت شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می¬پردازد. دوره زمانی این پژوهش، از ابتدای سال 1389تا 1393(یک دوره پنج ساله) در نظر گرفته شده است. شرکت¬ها مورد بررسی پژوهش، شرکت¬هایی هستند که در دوره مزبور به صورت فعال در بورس اوراق بهادار تهران فعالیت کرده¬اند. که نمونه مورد بررسی 96 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جهت آزمون فرضیه¬ها از رگرسیون چند متغیره و در همه تکنیک¬های آماری نیز از نرم افزارEXCEL و EVIEWS8 استفاده شده است.
نتایج بدست آمده نشان می¬دهد رقابت بازار محصول تاثیر معناداری بر ارزش شرکت دارد. هم¬چنین مدیریت سود اقلام درآمدی و کیفیت افشا تاثیر معناداری بر ارزش شرکت دارند، رقابت بازار محصول نیز تاثیر مثبت و معناداری بر رابطه بین مدیریت سود اقلام درآمدی و کیفیت افشا و نیز رابطه مدیریت سود اقلام درآمدی و ارزش شرکت دارد..
 

 هدف این پژوهش بررسی تاثیر جریان وجوه نقد آزاد و حاکمیت شرکتی بر بیش سرمایه‌گذاری برای 170 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1393 – 1387 می‌باشد. به این منظور 7 فرضیه تدوین گردید. روش گردآوری داده‌ها میدانی– کتابخانه‌ای و برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از مدل‌های رگرسیون چند متغیره و به روش تحلیل داده‌های ترکیبی استفاده شده است. محاسبه متغیره‌های تحقیق و کلیه اطلاعات آماری با استفاده از نرم افزار Eviews 9 صورت گرفته است. نتایج آزمون فرضیه اول بیانگر این است که جریان وجوه نقد آزاد بر بیش سرمایهگذاری رابطه معنادار، مثبت و مستقیم دارد. به بیان دیگر افزایش جریان وجوه نقد آزاد باعث افزایش بیش‌سرمایه‌گذاری می‌گردد. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه‌های دوم، سوم و چهارم نشان می‌دهند که مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی (سهامداران نهادی، درصد مدیران غیرموظف و تعداد اعضای هیئت مدیره) تاثیر معنادار، منفی و معکوس بر بیش سرمایه‌گذاری دارند. یعنی افزایش این مکانیزم‌ها باعث کاهش بیش سرمایه‌گذاری می‌گردد. مطابق نتایج آزمون فرضیه‌های پنجم، ششم و هفتم حاکمیت شرکتی از قبیل سهامداران نهادی، درصد مدیران غیرموظف و تعداد اعضای هیئت‌مدیره بر رابطه بین وجوه نقد آزاد و بیش سرمایه‌گذاری تاثیر معنادار،منفی و معکوس دارند. به بیان دیگر هرچه این مکانیزم‌های نظارتی بیشتر باشند اثر افزایشی جریان وجوه نقد بر بیش سرمایه‌گذاری تعدیل و کاهش می‌یابد .

هدف این پژوهش بررسی ارتباط چسبندگی هزینه¬ها و محافظه¬کاری مشروط با میزان تاخیر در اعلام سود سالیانه هر سهم شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه این پژوهش شامل 71 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در طی سال¬های 1384 تا 1393 می¬باشد. برای تعیین شرکت‌های با چسبندگی هزینه از نسبت هزینه‌های اداری و فروش (اندرسون و همکاران، 2007) استفاده شده است. و برای تعیین شرکت‌های دارای محافظه¬کاری مشروط از مدل باسو (1997) استفاده می‌کنیم.¬ در نهایت از نرم¬افزارهای Excel و EViews و رگرسیون چند متغیره و روش اثرات ثابت جهت آزمون فرضیه¬های پژوهش استفاده شده است.
نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنادار بین چسبندگی هزینه و میزان تاخیر در اعلام سود سالیانه هر سهم است، همچنین نتایج تحقیق نشان دهنده¬ی آن است که بین محافظه¬کاری مشروط و میزان تاخیر در اعلام سود سالیانه هر سهم ارتباط منفی و معنادار وجود دارد.
 

 یکی از مهمترین ابزارهای تعیین نقاط قوت و ضعف عملکرد، شناسایی فرصت¬ها و تهدیدهای بیرونی شرکت¬ها، رتبه بندی شرکت ها است. بدلیل عدم آشنایی متولیان شرکت¬ها و تحلیلگران بازار سرمایه با مدل-های نوین رتبه بندی، اغلب رتبه¬بندی¬ها با مفروضاتی صورت می گیرد که شرایط عدم اطمینان در آن لحاظ نمی¬شود. در پژوهش حاضر با ترکیب روش AHP با نظریه فازی شرایط عدم اطمینان بگونه¬ای منطقی و کاربردی مدل¬سازی گردید. از آنجائیکه درجه اهمیت نسبت¬های مالی برای گروه¬های مختلف متفاوت است، از اینرو با استفاده از پرسشنامه توزیع شده بین گروههای مختلف تاثیر گذار در تصمیمات سرمایه¬گذاران، شامل اساتید دانشگاهی، حسابرسان مستقل و مشاوران سرمایه¬گذاری، اوزان شاخص¬ها محاسبه و در نهایت با استفاده از روش TOPSIS شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1392رتبه بندی گردید.

امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل مالی شرکت‌ها، اندازه‌گیری عملکرد آن‌ها می‌باشد. اندازه‌گیری عملکرد مالی شرکت‌ها ازآنجاکه پایه بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در داخل و خارج از شرکت می‌باشد، دارای اهمیت است. تصمیم‌گیری مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها، افزایش سرمایه شرکت، رابطه نمایندگی و بسیاری از تصمیمات دیگر، همگی مبتنی بر اندازه‌گیری عملکرد است.
این پژوهش به بررسی تاثیر بیش سرمایه‌گذاری و کم سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای بر عملکرد آتی شرکت پرداخته است. بدین منظور چهار فرضیه تدوین و برای بررسی صحت فرضیه‌های پژوهش، داده‌های مربوط به 136 شرکت¬ پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره 13 ساله بین سال¬های 1381-1393 موردبررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه‌ها از نرم‌افزارهای Excel و Eviews و تکنیک رگرسیون چند متغیره به روش داده‌های ترکیبی استفاده‌شده است.
نتایج تحقیق نشان داد که بیش سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای تاثیر منفی و معناداری بر متغیر بازده دارایی‌ها دارد و با متغیر بازده سهام ازنظر آماری ارتباط معناداری ندارد. همچنین نتایج تحقیق نشان‌دهنده آن است که بین کم سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای با متغیر بازده دارایی‌ها و بازده آتی سهام ازنظر آماری ارتباط معناداری وجود ندارد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر کیفیت سود و هزینه حقوق صاحبان سهام در 105 شرکت¬ پذیرفته¬شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1388 تا 1392 است که با استفاده از رگرسیون چندگانه با کنترل عوامل تعیین¬کننده کیفیت سود و هزینه حقوق صاحبان سهام مورد آزمون قرار گرفته است. تحقیق پیش رو از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت روش، پس¬رویدادی است. انتخاب نمونه از بین 478 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به صورت حذف سیستماتیک انجام شده است. در همه¬ی تکنیک¬های آماری از نرم‌افزارهای Excel وEviews استفاده شده است. در این تحقیق از اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود به عنوان شاخص کیفیت سود استفاده شده است، و بر اساس آن سه فرضیه تدوین شده است. نتایج حاصل از فرضیات پژوهش نشان می¬دهد که کیفیت حسابرسی دارای رابطه منفی و معناداری با اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود است. یافته¬های پژوهش هم چنین نشان داد که بین کیفیت حسابرسی و هزینه سرمایه رابطه منفی و معناداری وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر ساختار مالکیت و جریان وجوه نقد آزاد بر رابطهی بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایهگذاری است. از این رو چگونگی تاثیر اشکال مختلف ساختار مالکیتی شامل مالکیت مدیریتی و مالکیت نهـادی و جریان وجوه نقد آزاد بـر رابطه‌ی بـین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایهگذاری در میان 65 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره 10 ساله 1393-1384مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش پس از جمع آوری داده‌های مربوطه و محاسبه‌ی هریک از متغیرها، از نرم¬افزارهایExcel2014 و EViews.8 و رگرسیون چند متغیره و روش اثرات ثابت جهت آزمون فرضیه¬های پژوهش استفاده شده است.
نتایج پژوهش نشان داد که بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایهگذاری رابطه‌ی منفی و معناداری وجود دارد، همچنین نتایج حاکی از آن بود که اشکال مختلف ساختار مالکیت (مالکیت مدیریتی و مالکیت نهادی) بر رابطه‌ی بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایهگذاری تاثیر مثبت و معناداری دارند و جریان وجوه نقد آزاد بر رابطه‌ی بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایه‌گذاری تاثیر منفی و معناداری دارد. نتیجه کلی پژوهش بیانگر آن بود که معاملات با اشخاص وابسته فرصت طلبانه بوده و با بکارگیری مکانیزم‌های نظارتی مناسب یا بکارگیری چنین مکانیزم‌هایی حداقل در مورد معاملات با اشخاص وابسته می‌توان تضاد منافع و رفتارهای فرصتطلبانه مدیران را به حداقل رساند و همچنین مشکلات نمایندگی حاصل از جریان وجوه نقد آزاد باعث شده است که معاملات با اشخاص وابسته فرصت طلبانه‌تر شده و باعث کاهش بیشتر کارایی سرمایه‌گذاری گردد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر مدیریت سود و حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینه ها برای 70 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره¬ی زمانی 1389-1393 است. بدین منظور سه فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی تدوین و بر اساس الگوی داده های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از معیارهای مالکان نهادی، مالکیت مدیریتی، تمرکز مالکیت، استقلال هیئت مدیره، دوگانگی مسولیت مدیرعامل و عدم شفافیت اطلاعات مالی برای اندازه گیری حاکمیت شرکتی استفاده شده است. و برای رتبه بندی حاکمیت شرکتی از روش تاپسیس استفاده شده است. و برای اندازه گیری مدیریت سود از مدل جونز تعدیل شده استفاده شده است.نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین مدیریت سودافزایشی و چسبندگی هزینه‌های اداری، عمومی و فروش رابطه منفی معناداری وجود دارد. به بیان دیگر تصمیمات هدفمند مدیران در خصوص تعدیل میزان منابع تعهد شده شرکت‌ها با توجه به انگیزه‌ی نهایی ایشان به کاهش درجه چسبندگی هزینه های شرکت منجر می‌شود. همچنین وجود رابطه منفی و معنادار حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینه ها وهمچنین تاثیر معنادار حاکمیت شرکتی بر رابطه بین مدیریت سودافزایشی و چسبندگی هزینه‌های اداری، عمومی و فروش دلالت دارد. و همچنین نتایج تحقیق بیانگر آن است که بین مدیریت سود افزایشی و چسبندگی هزینه‌های تبلیغات رابطه غیر معناداری وجود دارد. و همچنین نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین مدیریت سودافزایشی و چسبندگی هزینه‌های اداری، عمومی رابطه منفی معناداری وجود دارد که مبین این است هرچه مدیریت سود افزایش یابد چسبندگی هزینه‌های اداری و عمومی کاهش می‌یابد.

 هدف این پژوهش بررسی تاثیر درماندگی مالی بر رابطه ی بین معیارهای کیفیت سود و کیفیت افشا برای 197 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران در دوره¬ی زمانی 1392-1381 است. بدین منظور 6 فرضیه تدوین و بر اساس الگوی داده‌های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش معیارهای قابلیت پیش بینی سود، پایداری سود ، هموار بودن سود، کیفیت اقلام تعهدی ، اقلام تعهدی غیرعادی و ضریب واکنش سود به عنوان معیارهای کیفیت سود در نظر گرفته شده است. برای سنجش کیفیت افشا نیز از رتبه بندی شرکت ها توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران استفاده می شود و برای سنجش درماندگی مالی از مشمولیت شرکت ها در ماده ی 141 قانون تجارت مصوب سال 1374 استفاده شده است.
نتایج فرضیه¬ اول پژوهش بیانگر آن است که در ماندگی مالی تاثیر معنادار مثبتی بر رابطه بین قابلیت پیش بینی سود و کیفیت افشا می¬باشد. به بیان دیگر، شرکت های درمانده مالی به دلیل اینکه تحت توجه نهادهای نظارتی قرار می گیرند سعی می کنند از طریق افزایش قابلیت پیش بینی سود کیفیت سود خود را افزایش داده و جهت شفاف سازی افزایش کیفیت سود، کیفیت افشا نیز افزایش می یابد. نتایج فرضیه دوم بیانگر این است که درماندگی مالی تاثیر معناداری بر رابطه ی بین پایداری سود و کیفیت افشا ندارد . همچنین نتایج فرضیه های سوم، چهارم و پنجم بیانگر وجود تاثیر معنادار منفی درماندگی مالی بر رابطه ی بین سه معیار هموار سازی سود، اقلام تعهدی غیر عادی،کیفیت اقلام تعهدی با کیفیت افشا است، از این نتایج می توان استنتاج کرد که مدیران شرکت های درمانده مالی جهت بهتر نشان دادن وضعیت مالی خود از طریق دستکاری اقلام تعهدی سعی در مدیریت سود گزارش شده دارند در نتیجه کیفیت سود این شرکت ها به دلیل مدیریت سود کاهش می یابد، بنابراین این شرکت ها جهت پنهان نمودن مدیریت سود خود ناچارند کیفیت افشای خود را کاهش دهند. نتایج فرضیه ششم بیانگر عدم وجود تاثیر معنادار درماندگی مالی بر رابطه بین ضریب واکنش سود و کیفیت افشا می باشد.

 در این تحقیق به بررسی ارتباط بین تداوم فعالیت هیات مدیره و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. تداوم فعالیت هیات مدیره به معنای عدم تغییر تصدی اعضای هیات مدیره نسبت به سال قبل است. مدیریت سود از طریق مدل کوتاری اندازه گیری شده است. برای آزمون فرضیه های تحقیق، از رویکرد تحلیل داده های ترکیبی و نمونه گیری حذفی و مدل رگرسیون چند متغیره بین سال های 1388 تا 1393 استفاده شده است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، دو فرضیه تدوین شده است و نتایج تحقیق نشان داد که فرضیه ها مورد تایید قرار گرفته است. به بیان دیگر، تغییر در تصدی اعضای هیات مدیره با مدیریت سود (بیش نمایی سود) ارتباط مثبت معنادار و با هزینه های اختیاری غیرعادی (کم نمایی هزینه ) ارتباط منفی معنادار داشته است.

 هدف اول این تحقیق، بررسی شواهدی است که وجود پدیده مدیریت سود واقعی را در بورس اوراق بهادار تهران تایید می کند. این تحقیق، با بررسی فعالیت های واقعی مانند افزایش غیرعادی در سطح فروش های شرکت در پایان سال، کاهش غیر عادی در هزینه های اختیاری و افزایش بی رویه در سطح تولید، به دنبال کشف شواهدی از وجود پدیده مدیریت سود است. . همچنین در ادامه پژوهش، تاثیر ویژگی فرصت‌های رشد شرکت بر سطح مدیریت سود واقعی انجام شده در شرکت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در طی سال های ۱۳82 تا ۱۳۹۲ می باشد. این تحقیق برای بررسی دستکاری فعالیت های واقعی، سطوح غیر عادی جریان وجه نقد عملیاتی، هزینه های اختیاری و هزینه های تولید را در کانون توجه قرار می دهد. نتایج نشان می‌دهد که فرصت های رشد شرکت روی مدیریت سود واقعی از طریق دستکاری فعالیت‌های فروش و تولید تاثیرگذار است ولی تاثیری روی مدیریت سود واقعی از طریق دستکاری مخارج اختیاری ندارد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر فرصت های رشد بر رابطه بین معیارهای متفاوت کیفیت سود و مولفه های کیفیت افشا است. نمونه این پژوهش شامل ۱۹۷ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در طی سال های ۱۳82 تا ۱۳۹۲ می باشد. در پژوهش حاضر برای سنجش کیفیت سود از معیارهای قابلیت پیش بینی سود ، اقلام تعهدی غیر عادی و ضریب واکنش سود و برای سنجش کیفیت افشا از امتیاز های سالیانه کیفیت افشا که بر اساس مولفه های بهنگامی و قابلیت اتکای اطلاعات افشا شده برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره های 3،6،۹و ۱۲ ماهه محاسبه می گردد، استفاده شده است و برای سنجش فرصت های رشد شرکت از نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که فرصت های رشد تاثیر معناداری بر رابطه بین قابلیت پیش بینی سود و ضریب واکنش سود با قابلیت اتکای اطلاعات افشا شده و بر رابطه بین ضریب واکنش سود با بهنگامی افشا دارد، اما فرصت های رشد تاثیر معناداری بر رابطه بین اقلام تعهدی غیر عادی با بهنگامی و قابلیت اتکای اطلاعات افشا شده هم چنین بر رابطه بین قابلیت پیش بینی سود با بهنگامی اطلاعات ندارد.

یکی از عواملی که می‏تواند بر معیارهای شناخته شده‏ی کیفیت حسابرسی تاثیرگذار باشد، ساختار مالکیت شرکت‏های سهامی است. این تاثیر بر اساس میزان نفوذ و اثراتی که هر یک از انواع مالکیت‏های مذکور بر مولفه‏های تاثیرگذار بر کیفیت حسابرسی دارند، متفاوت است. این پژوهش به بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر کیفیت حسابرسی در بین 57 شرکت¬ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره‏ی 9 ساله (سال¬های 1384 تا 1392) پرداخته است. ساختار مالکیت در این پژوهش عبارت از تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، مالکیت شرکتی و مالکیت مدیریتی می‏باشد. برای اندازه‏گیری کیفیت حسابرسی نیز از معیار اقلام تعهدی اختیاری بر اساس مدل تعدیل شده‏ی جونز استفاده شده، به گونه ای که هرچه اقلام تعهدی اختیاری در هر شرکت بیشتر باشد، کیفیت حسابرسی آن پایین‏تر است. داده‏های پژوهش حاضر از نرم‏افزار ره‏آورد نوین و صورت‏های مالی حسابرسی شده و یادداشت‏های توضیحی شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که از سایت‏های کدال و مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار قابل دسترسی هستند استخراج شده است. این داده‏ها ابتدا در نرم‏افزار اکسل مرتب و آماده شده و سپس به نرم‏افزار ایویوز منتقل شدند که نهایتاً با استفاده از رگرسیون چند متغیره و روش اثرات ثابت، آزمون‏های فرضیات انجام گردید. نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط منفی و معنادار تمرکز مالکیت و مالکیت مدیریتی با کیفیت حسابرسی است؛ همچنین نتایج تحقیق نشان دهنده‏ی آن است که مالکیت‏های نهادی و شرکتی دارای ارتباط مثبت و معناداری با کیفیت حسابرسی هستند.

 هدف این پژوهش بررسی رابطه¬ی رقابت در بازار محصول با کیفیت افشا و کیفیت سود (اقلام تعهدی اختیاری، دستکاری فعالیت¬های واقعی، هموارسازی سود و قابلیت پیش¬بینی سود) برای 131 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران در قالب 17 طبقه صنعت و در دوره¬ی زمانی 1391-1385 است. به¬دین منظور 10 فرضیه تدوین و بر اساس الگوی داده‌های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین برای سنجش هرچه بهتر رقابت در بازار نیز از 8 شاخص رایج در این زمینه استفاده شده و سپس با بهره¬گیری از تکنیک تحلیل عاملی، این شاخص¬ها در 3 عامل رقابت بالفعل (رقابت موجود بین شرکت¬های حاضر در بازار)، رقابت بالقوه (رقابت ناشی از تهدید ورود رقبای جدید به بازار) و سودآوری صنعت (به عنوان متغیر کنترلی) خلاصه شدند.
نتایج فرضیه¬های اول و دوم پژوهش بیانگر آن است که بین رقابت بالفعل و کیفیت افشا رابطه¬ی منفی و معناداری وجود دارد در حالی¬که رابطه¬ی بین رقابت بالقوه و کیفیت افشا، مثبت و معنادار می¬باشد. به بیان دیگر، سطح کیفیت افشا با توجه به وضعیت دو بعد رقابت تعیین می¬شود؛ به¬دین معنا که چنانچه در یک صنعت، رقابت بالقوه قوی¬تر از رقابت بالفعل باشد، شرکت¬ها مجبور به افشای اطلاعات خود با رعایت قابلیت اتکا و به موقع بودن می¬شوند. در حالی که اگر رقابت بالفعل در سطح صنایع مورد بررسی قوی¬تر از رقابت بالقوه¬ی آنان باشد، شرکت¬ها چندان ضرورتی نسبت به افشای اطلاعات قابل اتکا و به هنگام احساس نمی¬کنند و طبیعتاً تمایل به افزایش سطح کیفیت افشا در آنان پایین است. همچنین، نتایج فرضیه‌های سوم تا دهم پژوهش نشان داد که رقابت بالفعل در کل رابطه¬ی معناداری با کیفیت سود ندارد؛ اما رقابت بالقوه رابطه¬ی مثبت و معناداری با کیفیت سود صنایع مورد بررسی دارد. به بیان دیگر، در شرایط رقابتی ناشی از تهدید ورود رقبای جدید به بازار، شرکت-های حاضر در بازار مجبور به گزارش سود با کیفیت¬تر از طریق کاهش در مدیریت سود (اعم از دستکاری در اقلام تعهدی و فعالیت¬های واقعی)، می‌شوند که این موضوع باعث افزایش قابلیت پیش¬بینی سود خواهد شود. با این حال، این کاهش انگیزه در مدیریت سود به معنای عدم وجود دستکاری در سود نیست، بلکه شرکت¬های حاضر در چنین صنایعی همان حداقل دستکاری در سود را در جهت هموارسازی بیشتر سود انجام می¬دهند تا با از بین بردن نوسانات آن، محتوای اطلاعاتی سود را درباره¬ی جریان¬های نقدی آتی بهبود بخشند.

هدف این تحقیق ،بررسی وجود رابطه بین میزان مالکیت سهامداران عمده و مدیریت سود واقعی در بورس اوراق بهادار تهران است. دراین تحقیق داده‌های 314 شرکت طی دوره زمانی 1390-1382 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به منظور سنجش میزان مدیریت سود واقعی ، تغییر غیر عادی در سطح انجام فعالیت های فروش و تولید و هزینه های اختیاری صورت گرفته مدنظر قرار گرفته است.جهت راستی آزمایی فرضیه های تحقیق ،از تحلیل رگرسیون چندگانه با داده های ترکیبی استفاده شده است.
در این تحقیق سه فرضیه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیه اول نشان می دهد در شرکت‌هایی که مدیریت سود واقعی را از طریق تسریع در انجام فروش ها و کاهش هزینه های اختیاری انجام می دهند، فرضیه اول تحقیق تایید می شود و در شرکت هایی که مدیریت سود واقعی را از طریق تولید بیش از اندازه محصول و کاهش هزینه های اختیاری انجام می دهند ، فرضیه اول تحقیق تایید نمی‌گردد. نتایج آزمون فرضیه دوم نشان می دهد در شرکت هایی که مدیریت سود واقعی را از طریق تسریع درانجام فروش ها و تولید بیش از اندازه محصول و کاهش هزینه های اختیاری انجام می دهند و انگیزه مدیریت سود واقعی افزایشی دارند فرضیه دوم تایید می گردد. همچنین، نتایج آزمون فرضیه سوم بیانگر این است که در شرکت هایی که مدیریت سود واقعی از طریق تسریع در انجام فروش ها و تولید بیش از اندازه محصول و کاهش هزینه های اختیاری انجام می پذیرد و انگیزه مدیریت سود واقعی کاهشی دارند ، فرضیه سوم تایید می گردد.
 

در این پژوهش به بررسی تاثیر سوابق گذشته (رشد و نوسان¬پذیری فروش) و چشم¬انداز آینده (نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری) بر میزان چسبندگی هزینه¬ها طی دوره زمانی 1391-1386 پرداخته شده است. برای انجام این پژوهش تعداد 171 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه¬های پژوهش از تحلیل رگرسیونی ترکیبی در نرم¬افزار EViews 6 استفاده شده است. متغیرهای مستقل (توضیحی) استفاده شده در این پژوهش عبارتند از تغییر در لگاریتم فروش (رشد فروش)، متغیر مجازی کاهش فروش، میانگین رشد فروش در سال قبل، نوسان¬پذیری فروش در سال قبل و همچنین نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری شرکت در سال قبل. متغیر وابسته این پژوهش، تغییر در لگاریتم هزینه¬های اداری، عمومی و فروش (رشد هزینه¬های اداری، عمومی و فروش) است.
یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که در سطح کل شرکت¬ها، هزینه¬های اداری، عمومی و فروش، چسبنده بوده است.
دیگر نتایج حاکی از تاثیر منفی و معنی¬دار میانگین رشد فروش بر چسبندگی هزینه¬ها طی دوره پژوهش است. این در حالی است که نوسان¬پذیری فروش و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری بر چسبندگی هزینه¬ها تاثیر ندارد.
 

در این پژوهش به بررسی تاثیر اعتماد بیش از حد مدیریت بر چسبندگی هزینه¬ها طی دوره زمانی 1391-1385 پرداخته شده است. برای انجام این پژوهش تعداد 153 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه¬های پژوهش از تحلیل رگرسیونی ترکیبی در نرم¬افزار EViews 6 استفاده شده است. متغیرهای مستقل (توضیحی) استفاده شده در این پژوهش عبارتند از تغییر در لگاریتم فروش (رشد فروش)، متغیر مجازی کاهش فروش و شاخص¬های اعتماد بیش از حد مدیریت شامل مخارج سرمایه¬ای و سرمایه¬گذاری بیش از حد در دارایی¬ها. متغیر وابسته این پژوهش، تغییر در لگاریتم هزینه-های اداری، عمومی و فروش (رشد هزینه¬های اداری، عمومی و فروش) است. همچنین در پژوهش حاضر، از متغیرهای کنترلی شدت دارایی¬ها، جریان نقد آزاد و درصد پاداش پرداختی به مدیر عامل استفاده شد.
یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که در سطح کل شرکت¬ها، هزینه¬های اداری، عمومی و فروش، چسبنده بوده است.
دیگر نتایج حاکی از عدم تاثیر شاخص¬های اعتماد بیش از حد مدیریت بر چسبندگی هزینه¬ها است.

 

مدیران خوش بین که اطمینان بیش از حد به عملکرد شرکت دارند، بازده های غیرعادی شرکت خود را بیش از واقع برآورد می نمایند. تحقیقات پیشین نشان داده اند که اطمینان بیش از حد مدیر، روی سیاست های سرمایه گذاری، تامین مالی و تقسیم سود شرکت تاثیر گذار است. همچنین، میزان اطمینان بیش از واقع مدیران موجب اعمال سطوح متفاوت محافظه کاری می شود. تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه بین اطمینان بیش از حد مدیر و محافظه کاری حسابداری در شرکت های ورشکسته و غیر ورشکسته بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1382 تا 1390 می باشد. بدین منظور، برای سنجش اطمینان بیش از حد مدیران از شاخص شراند و زچمن (2011) استفاده شده است.
نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که بین اطمینان بیش از حد مدیران و محافظه کاری مشروط رابطه منفی و معناداری وجود دارد ولی بین اطمینان بیش از حد مدیران و محافظه کاری نامشروط رابطه منفی و معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نشان می دهد که ورشکسته بودن و نبودن شرکتها تاثیری روی رابطه بین اطمینان بیش از حد مدیران و محافظه کاری مشروط و نامشروط ندارد.
 

یکی از مشکلات نمایندگی، سرمایه گذاری جریان های نقدی آزاد در پروژه هایی با خالص ارزش فعلی منفی است که منتهی به زیان سرمایه گذاران می شود. این تحقیق کارایی ساختار مالکیت را به عنوان مکانیزم رفع تضاد نمایندگی بین سهام داران و مدیران با توجه به مشکل سرمایه گذاری، در محدوده جریان نقد آزاد، آزمون می کند.بر اساس تئوری نمایندگی، ساختار مالکیتی نقش با اهمیتی را در راهبری رفتارهای فرصت طلبانه مدیران ایفا می¬کند. در این پژوهش اشکال مختلف ساختار مالکیتی شامل مالکیت مدیریتی و نهادی و چگونگی تاثیر آنها بر ارتباط بین جریان¬های نقد آزاد مورد بررسی قرار می¬گیرد.به همین منظور، داده¬های مربوط به شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره¬ی زمانی 1384 تا 1390 استخراج و از الگوی رگرسیونی داده¬های ترکیبی برای آزمون فرضیه¬ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین مالکیت نهادی و جریان نقد آزاد رابطه معناداری وجود ندارد اما ارتباط معناداری بین مالکیت مدیریتی و جریان نقد آزاد تایید گردیید.

 

چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات نامتقارن حساسیت سرمایه گذارن بر بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1385 تا 1390 بوده که حجم نمونه با توجه به روش غربالگری و پس از حذف مشاهدات پرت برابر با 138 شرکت می باشد. در این تحقیق سرمایه گذاران نهادی ، سرمایه گذاران مدیریتی و حساسیت سرمایه گذاران شرکت به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده تا تاثیر آنها بر بازده سهام شرکت ها مورد بررسی قرار گیرد.
در این تحقیق که از داده‌های پانل(تابلویی) با اثرات ثابت و تصادفی استفاده شده ، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل 138 شرکت طی سال های 1385 تا 1390 شرکت با استفاده از رگرسیون چند متغیره در سطح اطمینان 95% نشان می دهد بین نسبت سرمایه‌گذاران نهادی و بازده سهام شرکت ها رابطه مستقیم معناداری وجود دارد. همچنین این نتایج حاکی از عدم وجود ارتباط معنادار بین نسبت سرمایه‌گذاران مدیریتی با بازده سهام شرکت ها می باشد.
واژگان کلیدی: بازده سهام، سرمایه گذاران نهادی ، سرمایه گذاران مدیریتی، حساسیت سرمایه گذاران.
 

چکیده: آنچه مطلوبیت سود را برای سهامداران افزایش میدهد کیفیت و پایداری آن است. اما، آنچه
میتواند باعث کنترل رفتار فرصتطلبانهی مدیریت شده و مشکلات نمایندگی بین سهامداران و
مدیران را کاهش دهد و منجر به ثبات میزان سود شود، حسابرسی است. حسابرسی که با کیفیت
بالاتری انجام شود میتواند بر میزان اقلام تعهدی اختیاری اعمالی شده توسط مدیریت و کیفیت و
پایداری سود نقش داشته باشد. لذا هدف اساسی این پژوهش بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر
پایداری سود درمیان شرکتهای درمانده مالی نسبت به دیگر شرکت های بورس اوراق بهادار تهران
بود. فرضیههای پژوهش با توجه به ادبیات و پیشینهی تحقیق، که شامل چهار فرضیه بود تدوین
شدند. با اعمال شرایطی شرکتهای عضو نمونه که به تعداد 184 شرکت پذیرفته شده در بورس
اوراق بهادار تهران میباشد، تعیین شدند. دوره زمانی تحقیق از ابتدای سال 1387 تا انتهای 1391
مشخص شد. سپس، با استفاده از نرم افزارهای موجود، سایتها، مجلات و سایر منابع اطلاعاتی
دادههای مورد نیاز گردآوری شدند. تحقیق حاضر شامل شش فرضیه بوده و برای سنجش کیفیت
حسابرسی، از سه معیار اندازهی موسسهی حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت صاحبکار و
تداوم تصدی حسابرس استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان داد که اندازهی
حسابرس و تخصص حسابرس با پایداری سود ارتباط مثبت معناداری داشته است. اما، تداوم تصدی
حسابرس رابطهی معناداری با پایداری سود نداشته است. همچنین، نتایج نشان داد که شدت ارتباط
بین کیفیت حسابرسی (اندازه و تخصص حسابرس) و پایداری سود در بین شرکتهای درماندهی
مالی نسبت به شرکتهای غیر درماندهی مالی شدیدتر بوده است. در پایان نیز چند پیشنهاد کاربردی
و پژوهشی ارائه گردید.

 هدف از این تحقیق، بررسی رابطه‌ی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مختص صاحبکار و حق‌الزحمه‌ی حسابرسان متخصص صنعت در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این تحقیق از متغیر ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، به عنوان شاخص فرصت‌های سرمایه‌گذاری صاحبکار و حاصل ضرب تخصص در فرصت سرمایه‌گذاری صاحبکار، به عنوان شاخص مازاد ناشی از تخصص استفاده شده است. در همین راستا برای تبیین رابطه‌ی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مختص صاحبکار با حق‌الزحمه‌ی حسابرسان متخصص صنعت، دو فرضیه تدوین شد. به همین منظور، داده¬های مربوط به شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1385 تا 1391 استخراج و از الگوی رگرسیونی داده¬های ترکیبی برای آزمون فرضیه¬ها استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه‌ی فرصت‌های سرمایه‌گذاری صاحبکار با حق‌الزحمه حسابرسان متخصص، مثبت و معنی‌دار است و این در حالی است که فرضیه‏ی دوم که به بررسی تاثیر فرصت‏های سرمایه‏گذاری بر مازاد ناشی از تخصص می‏پردازد، رد شده است.

ارتباط بین حق¬الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی بخش عمده‌ای از تحقیقات حسابداری را به خود اختصاص داده است؛ اما تعداد زیادی از پژوهش¬ها بر روی احتمال مخدوش شدن استقلال حسابرس در نتیجه وابستگی اقتصادی حسابرس به صاحبکار به علت دریافت حق¬الزحمه¬های بالا متمرکز شده¬اند.
این پژوهش به بررسی ارتباط بین حق الزحمه غیر عادی حسابرسی و کیفیت حسابرسی در 109 شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی یک دوره 9 ساله بین سال¬های 1391-1383 پرداخته است. در این پژوهش ابتدا حق¬الزحمه غیرعادی حسابرسی را بر اساس باقیمانده¬های رگرسیون مدل حق¬الزحمه عادی ارایه شده توسط سیمونیک (1980) محاسبه و سپس حق الزحمه غیر عادی حسابرسی را بر حسب علامت به دو زیر مجموعه¬ی حق الزحمه غیرعادی مثبت حسابرسی و حق الزحمه غیرعادی منفی حسابرسی تقسیم نمودیم، همچنین به منظور اندازه‌گیری کیفیت حسابرسی از اقلام تعهدی اختیاری استفاده شده است. در نهایت از نرم-افزارهای Excel و EViews7 و رگرسیون چند متغیره و روش اثرات ثابت جهت آزمون فرضیه¬های پژوهش استفاده شده است.
نتایج تحقیق بیانگر وجود ارتباط منفی و معنادار بین حق الزحمه غیرعادی مثبت حسابرسی و کیفیت حسابرسی است، زیرا حق الزحمه¬های غیرعادی مثبت ممکن است منجر به ایجاد انگیزه¬یی در حسابرس شود تا وی در برابر فشار مشتری جهت ارایه صورت¬های مالی غیر استاندارد تسلیم شود که نتیجه¬ی آن تضعیف کیفیت حسابرسی است. همچنین نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که حق الزحمه غیرعادی منفی دارای ارتباط مثبت و معناداری با کیفیت حسابرسی است، زیرا حسابرس دارای انگیزه¬های بسیار کمی جهت تبانی با حسابرس است.
 

 چکیده
هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین برخی شاخص¬های کیفی حسابرسی و ویژگی¬های شرکت با تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی در 117 شرکت¬ پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1384 تا 1391 می-باشد که با استفاده از رگرسیون چندگانه با کنترل عوامل تعیین‌کننده تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی مورد آزمون قرار گرفته است. بررسی این ارتباط به این خاطر که تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی به طور مستقیم بر کارایی حسابرسی و به موقع بودن زمان اعلام سود موثر است اهمیت دارد. در این پژوهش فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ ارائه گزارش حسابرسی به عنوان شاخص اندازه‌گیری تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی در نظر گرفته شده است. در این پژوهش معیارهای کیفیت حسابرسی، تداوم انتخاب حسابرس و تخصص حسابرس در صنعت و معیارهای ویژگی شرکت، تمرکز مالکیت و ریسک ورشکستگی در نظر گرفته شده و بر اساس آن چهار فرضیه تدوین شده است. نتایج حاصل از فرضیات پژوهش نشان می¬دهد که بین تداوم انتخاب حسابرس و تمرکز مالکیت با تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی رابطه منفی وجود دارد. همچنین بین ریسک ورشکستگی و تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی رابطه مثبت وجود دارد. نتایج تحقیق رابطه معناداری بین تخصص حسابرس در صنعت و تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی را نشان نمی¬دهد.